Bu Tablet Matematiğin Tarihini Değiştirecek

1900’lü senelerin başlarında Irak civarında bulunmuş olan Plimpton 322 ismine sahip Babil kökenli  bir tabletin, Dünya üzerindeki en eski trigonometrik hesaplama yöntemlerini barındırmakta olduğu anlaşıldı.

 Eğer bu bilgi doğruysa Babilliler, trigonometriyi Antik Yunan döneminden tam 1000 yıl önce bularak matematiğin ataları konumuna geçebilirler.

1900’lü yılların başlarında Irak’ın içerisinde bir bölgede bulunan ve Plimpton 322 adı verilen Babillilere ait olan taş tabletin yazılış amacı, bugüne kadar sırrını koruyordu. Avustralya’daki New South Wales Üniversitesi’ndeki araştırmacılar sayesinde 3700 yıllık tabletin yazılış amacı çözüldü. Babillilerin trigonometrik sistemini anlattığı belirtilen tabletin, üzerine yapılan araştırmalar bittiğinde günümüz matematiği ve bilimine yeni şeyler katabilecek değerde olduğu iddia ediliyor. 

Tablet üzerinde araştırma yapan araştırmacılardan Daniel Mansfield’ın açıklamalarına göre Plimpton 322 adlı tabletin, dik açılı üçgenleri açıklamak için açı ve çaplara bağlı kalmadan oranlar üzerine yeni bir trigonometri metodunu anlattığı belirtildi. Daha önceki araştırmalarla birlikte Plimpton 322’nin içerisinde Pisagor üçlülerine benzer trigonometrik bir model ile birlikte yeni bir üçlü sistem geliştirildiği gözlemlendi. Ancak bu yeni keşfedilen matematiksel biçimin eğitim amaçlı mı yoksa daha büyük amaçlara mı hizmet ettiği merak konusu.

Babillilerin kullandığı matematik, Sümerlilerin de kullandığı altmışlık bazlı yani sexagesimal biçimde. Bizim günümüzde kullandığımız onluk, yani desimal matematiğin aksine altmışlık bazlı matematik, bir takım şeylerin hesaplanmasında daha karmaşık sorunların üstesinden gelebiliyor. 

Eğer araştırmalar doğruysa, milattan önce 120 yılında yaşamış, trigonometrinin kurucusu olarak bilinen Hipparkos’tan önce, trigonometriyi Babillilerin 1500 yıldan daha önce bulmuş oldukları görülüyor. Araştırmacı Mansfield’a göre bu modası 3000 yıl önce geçmiş matematiksel sistem, günümüz sisteminde ölçme ve anket sistemine, bilgisayar grafiklerini yaratma biçimimize hatta eğitimsel olarak değişimler yapmamıza olanak sağlayacak. 

Eski dünyanın, günümüz bilimine bir şeyler kattığı nadir anlardan biri olarak değerlendirilen araştırma, Historia Mathematica’da yayınlanmış. Ayrıca bulgularla ilgili geniş bilgi almak istiyorsanız, yukarıdaki videodan da faydalanabilirsiniz.